Bạn có từng cho mèo uống sữa bò vì nghĩ rằng chúng sẽ thích, giống như trong phim hoạt hình? Nhưng sau đó thì mèo bị tiêu chảy hoặc đầy bụng? Có thể “thủ phạm” ở đây chính là lactose – một loại đường có trong sữa mà không phải chú mèo nào cũng tiêu hóa được. Vậy lactose là gì và lactose ảnh hưởng như thế nào đến hệ tiêu hóa của mèo? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Lactose là gì?
Lactose là một loại đường đôi (disaccharide) tự nhiên có trong sữa và các sản phẩm từ sữa, bao gồm sữa bò, sữa dê, phô mai, sữa chua… Về mặt hóa học, lactose gồm hai loại đường đơn là glucose và galactose.
Để tiêu hóa được lactose, cơ thể cần enzyme lactase – một loại men giúp phân giải lactose thành hai đường đơn, từ đó cơ thể hấp thu vào máu. Tuy nhiên, không phải loài động vật nào cũng sản sinh đủ lactase, đặc biệt là khi đã trưởng thành.
Mèo có tiêu hóa được lactose không?
Khi mèo còn nhỏ và còn bú mẹ, cơ thể chúng tạo ra nhiều enzyme lactase để tiêu hóa lactose có trong sữa mẹ. Tuy nhiên, khi mèo lớn lên, lượng lactase giảm dần, khiến hệ tiêu hóa của chúng khó xử lý lactose từ sữa bò hoặc các loại sữa động vật khác.
Vì vậy, đa số mèo trưởng thành bị bất dung nạp lactose (lactose intolerance), nghĩa là không thể tiêu hóa tốt các sản phẩm có chứa lactose.
Triệu chứng khi mèo bị bất dung nạp lactose
Nếu bạn cho mèo uống sữa bò hoặc ăn các sản phẩm từ sữa mà hệ tiêu hóa của chúng không xử lý được lactose, mèo có thể gặp các triệu chứng sau chỉ sau vài giờ:
-
Tiêu chảy (phân lỏng, có mùi chua)
-
Đầy hơi, chướng bụng
-
Ợ hơi, khó chịu
-
Nôn mửa (ở một số trường hợp)
-
Đi vệ sinh nhiều lần hơn bình thường
Đây là phản ứng tự nhiên khi lactose không được phân giải đúng cách, và vi khuẩn trong ruột già lên men đường lactose gây rối loạn tiêu hóa.
Vậy mèo có nên uống sữa hay không?
Câu trả lời ngắn gọn là: Không nên. Đặc biệt là sữa bò hoặc sữa dê dành cho người, vì chứa hàm lượng lactose cao, dễ gây tiêu chảy cho mèo. Tuy nhiên, không phải loại sữa nào cũng gây hại cho mèo.
Hiện nay, nhiều thương hiệu thú cưng đã sản xuất sữa dành riêng cho mèo – thường là loại đã loại bỏ hoặc giảm mạnh lactose, bổ sung thêm vitamin và khoáng chất cần thiết. Những sản phẩm này an toàn hơn nếu bạn muốn bổ sung sữa vào khẩu phần ăn của mèo.
Những thực phẩm từ sữa cần tránh cho mèo
Dưới đây là một số thực phẩm chứa lactose phổ biến mà bạn nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn khi cho mèo ăn:
-
Sữa tươi (sữa bò, sữa dê)
-
Phô mai (đặc biệt là phô mai mềm)
-
Kem
-
Sữa đặc
-
Bơ
Thay vào đó, hãy chọn thức ăn chuyên dụng cho mèo, hoặc sữa không lactose dành riêng cho thú cưng nếu cần.
Cách kiểm tra mèo có bị bất dung nạp lactose hay không
Nếu bạn chưa chắc liệu mèo nhà mình có tiêu hóa được lactose không, có thể thử cách sau:
-
Cho mèo uống một lượng rất nhỏ (1–2 thìa cà phê) sữa bò đã tiệt trùng.
-
Theo dõi trong vòng 24 giờ xem mèo có bị tiêu chảy, đầy bụng, hoặc khó chịu không.
-
Nếu có triệu chứng – dừng ngay và không nên cho uống lại.
Tuy nhiên, cách tốt nhất vẫn là tránh hoàn toàn sữa chứa lactose, vì không có lợi ích thiết yếu nào cho mèo từ sữa bò cả.
Kết luận
Lactose là một loại đường trong sữa mà phần lớn mèo trưởng thành không thể tiêu hóa được. Việc cho mèo uống sữa bò tưởng như vô hại, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ gây tiêu chảy, đầy hơi, và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa.
Thay vì sữa người, bạn nên chọn sữa dành riêng cho mèo, hoặc tốt hơn nữa là cung cấp nước sạch và thức ăn cân bằng đầy đủ dinh dưỡng. Hãy luôn quan sát phản ứng của mèo sau mỗi bữa ăn và đừng ngại hỏi bác sĩ thú y nếu thấy dấu hiệu bất thường.
