Tôi có một chú mèo tưởng chừng rất khỏe mạnh, nhưng hôm qua nó đột nhiên cắn vào tay tôi. Tôi lo lắng không biết mèo cắn có sao không, dù nó không hề có dấu hiệu bị dại. Tôi có cần làm gì để đảm bảo an toàn không?
Trả lời từ Bác sĩ thú y Trần Thanh Huyền
Việc bị mèo cắn là tình huống khá phổ biến với người nuôi. Dù mèo đã được tiêm phòng đầy đủ và không có dấu hiệu mắc bệnh, vẫn tồn tại khả năng rất nhỏ virus dại còn sót lại trong nước bọt. Điều này có nghĩa là nguy cơ lây nhiễm bệnh dại do mèo không bị dại cắn tuy thấp nhưng không thể loại trừ hoàn toàn.
Mèo có thể cắn do nhiều nguyên nhân khác nhau như đùa giỡn, sợ hãi, kích động hay đau đớn. Mặc dù vết cắn không truyền bệnh dại nếu mèo khỏe mạnh và không bị dại, nhưng vẫn có nguy cơ gây nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
Mèo đã tiêm phòng dại cắn người thì có đáng lo?
Bị mèo cắn dù đã tiêm phòng vẫn là tình huống không nên xem nhẹ. Tỷ lệ lây dại từ mèo rất thấp, chỉ khoảng 2–5% trong các ca bệnh, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc an toàn tuyệt đối. Lượng virus còn sót trong nước bọt, cách bạn xử lý vết thương ngay sau khi bị cắn và thời gian tiêm phòng của mèo đều là những yếu tố ảnh hưởng đến mức độ rủi ro. Cẩn trọng và xử lý đúng cách luôn là lựa chọn nên làm.
Tìm hiểu chung bệnh dại
Virus dại (Rabies virus) là một loại virus tấn công hệ thần kinh trung ương, lây lan chủ yếu qua nước bọt khi động vật nhiễm bệnh cắn người hoặc động vật khác. Ở người, khi đã lên cơn dại thì tỉ lệ tử vong gần như 100%, do đó việc phòng ngừa luôn được đặt lên hàng đầu, ngay cả với những trường hợp có vẻ ít rủi ro.
Mèo là vật chủ trung gian có khả năng mang virus dại, dù tỉ lệ lây nhiễm từ mèo thấp hơn nhiều so với chó. Theo số liệu, chỉ khoảng 2–5% các ca mắc bệnh dại ở người là do mèo cắn, trong khi chó chiếm đến 95%. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là có thể chủ quan.
Trường hợp mèo đã tiêm vaccine phòng dại, nguy cơ lây bệnh giảm đáng kể vì vaccine giúp cơ thể mèo tạo ra kháng thể tiêu diệt virus. Nhưng không có biện pháp phòng bệnh nào đạt hiệu quả 100%. Vẫn có xác suất nhỏ mèo mang virus trong giai đoạn “cửa sổ miễn dịch” (nghĩa là mèo vừa mới tiêm nhưng chưa đủ thời gian tạo kháng thể), hoặc nếu vaccine mất tác dụng do tiêm sai cách, quá hạn hoặc không tiêm nhắc lại định kỳ.
Ngoài ra, mức độ nguy hiểm còn phụ thuộc vào:
- Lượng virus trong nước bọt tại thời điểm cắn
- Vị trí và độ sâu của vết cắn (vết sâu, gần hệ thần kinh trung ương sẽ nguy hiểm hơn)
- Thời gian xử lý vết thương sau khi bị cắn
- Tình trạng sức khỏe hiện tại của con mèo (có đang ủ bệnh hay không)
Dù rủi ro thấp, việc vệ sinh sát trùng vết thương ngay lập tức, theo dõi tình trạng sức khỏe của mèo, và đi kiểm tra y tế vẫn là bước xử lý cần thiết.
Hướng dẫn xử lý vết thương khi mèo cắn
Khi bị mèo cắn, việc đầu tiên cần làm là rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy với xà phòng trong ít nhất 10 đến 15 phút. Đây là bước quan trọng giúp giảm nguy cơ nhiễm virus hoặc vi khuẩn từ nước bọt mèo.
Sau đó, bạn nên sát trùng lại bằng dung dịch oxy già hoặc cồn y tế rồi dùng gạc sạch băng nhẹ nếu cần. Tuyệt đối không nặn ép vết cắn vì có thể làm tổn thương mô sâu hơn.
Có nên chích (tiêm) ngừa cho bản thân sau khi bị mèo cắn
Việc có nên tiêm ngừa sau khi bị mèo cắn phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết thương và tình trạng tiêm phòng của mèo. Trong nhiều trường hợp, nếu mèo nhà đã được tiêm phòng đầy đủ, sống trong môi trường kiểm soát tốt và vết cắn nhẹ, bạn có thể không cần tiêm.
Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể yên tâm tuyệt đối. Với một căn bệnh nguy hiểm như dại, cách an toàn nhất vẫn là tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn kịp thời.
Bạn nên cân nhắc tiêm ngừa trong các trường hợp sau:
-
Mèo không rõ nguồn gốc, chưa tiêm phòng hoặc không thể theo dõi sau khi cắn.
-
Vết cắn sâu, ở vùng đầu, mặt, cổ, gần hệ thần kinh trung ương.
-
Bạn chưa từng tiêm vaccine phòng dại trước đây.
-
Mèo có biểu hiện bất thường như hung dữ bất ngờ, bỏ ăn, lừ đừ, chảy nước dãi.
-
Sau vài ngày, vết thương có dấu hiệu sưng đỏ, mưng mủ hoặc đau nhức.
Kết luận và lời khuyên từ bác sĩ Trần Thanh Huyền
Nếu mèo không bị dại và có những biểu hiện sức khỏe bình thường sau khi cắn bạn, thì nguy cơ mắc bệnh dại là rất thấp. Tuy nhiên, bạn vẫn cần làm sạch vết thương để phòng tránh nhiễm trùng và theo dõi sức khỏe của mèo trong ít nhất 10 đến 14 ngày. Nếu có bất kỳ lo ngại hoặc thay đổi nào trong sức khỏe của bạn hoặc mèo, hãy liên hệ ngay với bác sĩ thú y. Bên cạnh đó hãy chú ý tới sức khỏe của chú mèo nhà mình, ghi nhớ lịch tiêm phòng cho mèo để có sức khỏe và tránh lây bệnh cho người xung quanh.
TÀI LIỆU CƠ SỞ
- https://soyte.hatinh.gov.vn/tin-tuc-su-kien/thong-tin-y-te/co-the-lay-benh-dai-tu-cho-meo-da-tiem-phong-dai-khong-.html
- https://yte.nghean.gov.vn/tin-chuyen-nganh/bi-cho-meo-can-nhung-con-vat-duoc-tiem-phong-thi-co-can-tiem-vaccine-phong-dai-khong-629207
- https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/meo-da-tiem-phong-dai-can-co-sao-khong-va-cach-xu-ly.html
- https://nhathuoclongchau.com.vn/benh/benh-dai-229.html